contact img
Wat is Bitcoin halving?

Wat is de Bitcoin Halving?  

De halving is in aantocht en is al maandenlang hét onderwerp van gesprek in Bitcoin-land. Maar wat is de halving eigenlijk en waarom is iedereen er zo enthousiast over? Dat gaan we je allemaal uitleggen in dit overkoepelende artikel. Het principe is eigenlijk heel simpel. Bitcoin heeft miners die computerkracht en energie bijdragen aan het Bitcoin-netwerk om de veiligheid daarvan te garanderen. In ruil voor die beveiliging krijgen miners voor ieder blok dat ze aan de blockchain toevoegen een beloning in de vorm van nieuwe bitcoin. En nu komt het, die beloning halveert iedere 210 duizend blokken. Dit is waar de naam halving vandaan komt en dit zit ingebakken in het Bitcoin-protocol. In de regels van Bitcoin. Tot nu toe hebben we twee keer een halving meegemaakt, in 2012 en in 2016, en hebben we vrij kort daarna een explosieve stijging van de bitcoin koers gezien. Dat lijkt vrij logisch, aangezien het aanbod van nieuwe bitcoin op de markt na een halving door de helft gaat, maar als iedereen dat van tevoren al weet, waarom reageert de prijs er dan nog op? Als jij zeker weet dat goud morgen een stuk zeldzamer gaat worden, waarom zou je dan nu niet al het goud kopen wat je kunt vinden?

Is er een relatie tussen de halving en de explosieve stijging van de bitcoin koers, of was het de voorgaande twee keren puur toeval? Daar zijn verschillende theorieën over en die gaan we in dit artikel rustig met je doornemen zodat jij helemaal op de hoogte bent van dit belangrijke event.

De halving in cijfers 

Laten we dit artikel beginnen met een kleine kwantificering van de halving. Daarvoor gaan we terug naar de kern van Bitcoin, naar het protocol. Het ontstaan van nieuwe bitcoin. Iedere tien minuten voegt de miner die de race van de andere miners heeft gewonnen een nieuw blok aan de Bitcoin-blockchain toe. In ruil voor zijn harde werk krijgt deze miner nieuwe bitcoin. Dit is de enige manier waarom er nieuwe bitcoin in omloop komen.

De beloning die miners ontvangen voor het bouwen van nieuwe blokken begon met het ontstaan van bitcoin in 2009 op 50 bitcoin per blok en is sindsdien al tweemaal gehalveerd. Op moment van schrijven staat de beloning dus op 12.5 bitcoin en begin mei gaat die beloning naar 6.25 bitcoin. Dus hoe vaak vinden die halvings nou plaats? Laten we de cijfers even op een rijtje zetten: 

Het kost miners dus ongeveer vier jaar om 210 duizend blokken te produceren en naar een nieuwe halving toe te werken. Iedere vier jaar zorgt de halving dus voor een schok in het aanbod van nieuwe bitcoin, die gaat dan plotsklaps door de helft. Toeval of niet, maar tot nu toe is de koers van bitcoin na iedere halving als een raket omhooggeschoten. Het lijkt dan ook geen toeval te zijn dat de mysterieuze Satoshi Nakamoto voor dit schema voor de creatie van nieuwe bitcoin heeft gekozen. Door de koersexplosie hebben de voorgaande twee halvings een enorme toestroom van nieuwe Bitcoiners veroorzaakt. De halving is dus een super interessant mechanisme voor de adoptie van bitcoin. Een stijging van de koers zorgt vaak voor media-aandacht, nieuwe Bitcoiners kopen bitcoin en ontstaat er dus een stijging van de prijs. Terwijl het aanbod van nieuwe bitcoin omlaaggaat.

Satoshi heeft alles minutieus uitgedacht en ook het concept van halvings is voor de adoptie van bitcoin een geniale zet geweest. Laten we voordat we verdergaan de mechaniek van de halving nog even op een rijtje zetten:

De halving en de koers, een verhaal van schaarste? 

Steeds meer mensen beginnen bitcoin te begrijpen en zien daarom in waarom de bitcoin koers na de afgelopen twee halvings door het dak is gegaan. Bitcoin is de digitale gewaarwording van schaarste. Bitcoin is de ontdekking van absolute schaarste. Het is het enige goed in het universum waarvan we zeker weten dat er een maximum is. 21 miljoen bitcoin en daarna is het klaar.

Satoshi heeft dit ooit prachtig verwoord: “Stel je bij wijze van een gedachte-experiment voor dat er een edelmetaal bestaat dat net zo schaars is als goud, maar met de volgende eigenschappen:

Maar met één magische eigenschap:

Als het op de één of andere manier waarde zou krijgen, dan zou iedereen die waarde wil versturen over een lange afstand een beetje kunnen kopen, het versturen, waarop de ontvanger het weer kan verkopen.” 

Hij heeft het hier natuurlijk over bitcoin, in mijn ogen de meest pure vorm van geld die er bestaat. Het is de combinatie van absolute schaarste en de mogelijkheid om ze via een communicatiekanaal te kunnen versturen die bitcoin tot de beste vorm van geld maken die we ooit hebben gehad. De schaarste is gegarandeerd door wiskunde, de kracht van grote getallen die door geen enkele fysieke kracht gebroken kan worden.

Het eerste wat opvalt als we de koersgeschiedenis van bitcoin erbij pakken is dat er een duidelijk patroon zichtbaar is dat zich blijft herhalen. Het begin en het einde van dat patroon laat zich grofweg opdelen door de twee halvings die reeds hebben plaatsgevonden. De eerste maanden voor de halving laat de koers een kleine stijging zien, om vervolgens, ongeveer twaalf maanden na de halving, een parabolische stijging in te zetten. Daarna heeft tot nu toe altijd een correctie plaatsgevonden, maar die correcties hebben nooit doorgezet tot het prijsniveau van voor de halvings.

undefined
Bron: digitalik.net

Ander interessant punt is dat we bij de voorgaande twee halvings een flinke toename in de hashing power van het netwerk zagen. Dit is de computerkracht die miners investeren om het volgende blok te minen en de beloning van nieuwe bitcoin te krijgen. Datzelfde patroon zien we zich ook nu weer herhalen.

undefined
Bron: Bitinfocharts.com

Dit betekent in feite dat miners het volste vertrouwen hebben in bitcoin en blijven investeren in apparatuur en het opzetten van mining-farms om meer bitcoin te kunnen minen, ondanks dat de beloning per blok straks door de helft gaat. Waar mining in 2012 en 2016 nog nog relatief goedkoop en toegankelijk was, worden er op dit moment wereldwijd honderden miljoenen gepompt in het opzetten van nieuwe mining-farms. Met andere woorden, mensen investeren grof geld in de toekomst van bitcoin. Natuurlijk biedt dit geen garanties, maar dit soort bedragen worden niet geïnvesteerd om even een gokje te wagen. Mensen die zulke zakken met geld op tafel leggen laten zich over het algemeen goed informeren en weten waar ze mee bezig zijn. Het adagium follow the money is niet voor niets een bekende uitspraak geworden. 

Het stock-to-flow model, schaarste en bitcoin 

Het is nu tijd voor het echte werk en dan kunnen we niet om de Nederlandse quant die opereert onder het pseudoniem PlanB heen! Zijn artikel, Modeling Bitcoins Value With Scarcity, sloeg is als een bom en heeft voor een hoop nieuwe bitcoiners gezorgd. Veel doorgewinterde investeerders hebben bitcoin tot de verschijning van zijn model niet serieus genomen, maar zien het stock-to-flow model als een uitleg van bitcoin in hun eigen taal. De taal van keiharde wiskunde.

De Nederlander begint zijn befaamde artikel met een beschouwing van het concept schaarste. Wat is schaarste nu eigenlijk en waarom is het belangrijk dat geld schaars is? Woordenboeken definiëren schaarste als een situatie waarin een goed niet makkelijk te vinden of verkrijgen is. Er moet dus sprake zijn van een gebrek of tekort. Zodra de vraag groter is dan het aanbod, stijgt een goed in waarde. Deze definitie is nog redelijk simplistisch en kort door de bocht. Bekende computerwetenschapper en cryptograaf Nick Szabo gaat hier wat verder in en geeft volgens PlanB een veel betere definitie van schaarste. Szabo is de man die met het begrip unforgeable costliness op de proppen kwam. 

Heel simpel gezegd bezit een object de eigenschap van unforgable costliness als het een vorm van kostbaarheid heeft die niet simpelweg te kopiëren is. Denk bijvoorbeeld aan een kunstwerk van een overleden schilder. Dergelijke kunstwerken hebben een geschiedenis die niet is na te bootsen en kunnen op geen enkele manier opnieuw in productie gaan. Het zijn vaak zelfs unieke werken.

Antieke objecten, tijd en goud hebben dit allemaal met elkaar gemeen. Ze bezitten om verschillende redenen een vorm van kostbaarheid die niet zomaar is na te bootsen zonder veel kosten te maken, er veel tijd en moeite in te steken of omdat er een unieke geschiedenis achter schuilgaat. Een vorm van kostbaarheid die niet zomaar is te kopiëren, vandaar de term unforgeable costliness. De waarde van goud en andere edelmetalen is hier grotendeels op gebaseerd. Dus waarom kunnen we deze edelmetalen dan niet gewoon gebruiken als betaalmiddel? Waarom gebruiken we goud niet als geld in plaats van bitcoin? Het probleem met goud is dat je bij betalingen altijd moet terugvallen op derden. Het is moeilijk te controleren of een klompje goud echt is en je kunt er ook niet zomaar een stukje afhakken om je koffie bij de Starbucks mee te betalen. Daarnaast is het enorm gevaarlijk om altijd een klomp goud op zak te hebben en moet je je vermogen dus altijd vervoeren via beveiligde transport. Niet handig.

Wat veel handiger zou zijn is een protocol waarmee je unforgeably costly bits en bytes kunt maken, zonder dat je hoeft te vertrouwen op derden en deze ook nog eens veilig kunt opslaan en versturen… klinkt dat niet een beetje als bitcoin? Zeker!

Bitcoin is unforgeably costly omdat miners elektriciteit moeten investeren om nieuwe bitcoin te produceren. In die zin is bitcoin een soort batterij waar je energie of werk in kunt opslaan. Het is letterlijk energie erin, bitcoin eruit. Je kunt de productie van bitcoin niet faken, kopiëren of op een andere manier nadoen. Iedereen moet aan dezelfde loterij meedoen en hopen dat hun computer de eerste is die een oplossing voor het nieuwe blok vindt om de beloning te mogen claimen.

Maar we hadden het over schaarste en we hadden beloofd om alles wat meer met cijfers te onderbouwen, dus laten we dat doen. Het model van de Nederlander PlanB is gebouwd rondom de stock-to-flow ratio, een manier om de schaarste van een goed in een getal uit te drukken. Op die manier kun je de schaarste van verschillende goederen met elkaar vergelijken. Hoe dat werkt? De stock-to-flow ratio is de verhouding tussen de hoeveelheid van een goed die er op dit moment is, gedeeld door de jaarlijkse productie. 

Als er nu 10 kilogram goud is en de jaarlijkse productie is 1 kilogram, dan zou de stock-to-flow ratio van goud 10 zijn. Het zou op dat productietempo 10 jaar duren om de totale hoeveelheid goud te verdubbelen. In werkelijkheid heeft goud een stock-to-flow ratio van ongeveer 62 en is daarmee op dit moment het meest schaarse goed dat we kennen.

Er zijn op dit moment ongeveer 18 miljoen bitcoin en op het huidige tempo komen er jaarlijks ongeveer 700 duizend bitcoin bij. Dat betekent dat bitcoin een stock-to-flow ratio van ongeveer 25 heeft (18/0,7 = 25). Na de halving gaat de productie van nieuwe bitcoin door de helft en zal de stock-to-flow van bitcoin verdubbelen naar ongeveer 50. Daarmee komt de schaarste van bitcoin in de buurt van dat van goud en na de volgende halving is bitcoin het meest schaarse goed in de geschiedenis van de mens. Hoe tof is dat? PlanB heeft met zijn model berekend dat de kans 95% is dat er een relatie is tussen de stock-to-flow ratio en de koers van bitcoin. Dat wil zeggen dat de kans, volgens zijn model, 95% is dat de koers na de halving omhoog zal schieten richting waardes die de nieuwe stock-to-flow van bitcoin benaderen. De reden waarom de relatie niet 100% is heeft volgens PlanB te maken met andere factoren die invloed hebben op de koers. Denk hierbij bijvoorbeeld aan onverwachte regulatie die negatief uitpakt voor bitcoin, hacks van exchanges die invloed hebben op de koers, het PlusToken schandaal en ander nieuws wat de prijs kan drukken.

Dezelfde relatie kan worden teruggevonden bij goud 

Wat het model van PlanB interessanter maakt en extra kracht bijzet is dat dezelfde relatie tussen schaarste en prijs kan worden teruggevonden bij goud. De waarde van goud volgt ook de stock-to-flow ratio. Volgens PlanB alleen maar extra bevestiging dat het model waardevol is en een goede basis vormt voor de waardering van bitcoin. Op basis van zijn model voorspelt hij na de halving een minimale waarde van bitcoin van $55000 – 100000, afhankelijk van de waarden die je als input gebruikt. 

Als vuistregel kun je nemen, op basis van de twee voorgaande halvings, dat de prijs na een halving met ongeveer 1000% toeneemt en de prijs dus x10 gaat. Maar onthoudt dat het slechts een model is en dat de werkelijkheid zich nooit laat vangen in een model. De coronacrisis is daar een harde bevestiging van. De hele wereld staat plotseling stil, aandelenkoersen duikelen naar beneden, de bitcoin koers was even niet te houden en ook goud bleek geen veilige haven. Het zijn vaak de onverwachte gebeurtenissen die de grootste impact op de wereld hebben en die zijn simpelweg niet te voorspellen. Je kunt lijntjes trekken op de grafiek of luisteren naar zogenaamde experts die voorspellen waar de koers naartoe gaat, maar geen enkele voorspelling is opgewassen tegen dit soort gebeurtenissen. Daarom is het in mijn optiek altijd het beste om puur te kijken naar de eigenschappen van een project of object waar je in besluit te investeren. Bitcoin is voor mij het ultieme spaarmiddel omdat het de eerste en enige vorm van absolute schaarste is in de geschiedenis van de mensheid. Welke koers de markt op dit moment op bitcoin plakt doet er voor mij niet toe, het gaat om de lange termijn. 

Het geld voor de stijging die het model van PlanB voorspelt moet volgens de Nederlander zelf vooral komen vanuit goud en zilver, maar ook landen waar een negatieve rente de norm is en van rijke beleggers die met bitcoin een hedge op het financiële systeem willen nemen. Deze redenen lijken nu in een stroomversnelling te raken. De Amerikaanse centrale bank heeft de rente in de huidige coronacrisis naar 0% verlaagd en de Europese Centrale Bank hanteerde al een negatieve rente. Het vertrouwen in het financiële systeem lijkt nu in rap tempo af te brokkelen en het is afwachten waar al het geld straks naartoe gaat stromen.

Persoonlijk denk ik dat mensen pas echt in bitcoin zullen investeren als ze begrijpen wat het is. Hoe meer mensen bitcoin op een fundamenteel niveau begrijpen, hoe groter de kans is dat deze kennis zich weer gaat verspreiden. Educatie is daarom misschien wel de belangrijkste katalysator voor de volgende bullrun van bitcoin en daar dragen we bij SATOS graag aan bij.